Προσδοκώ Ανάστασιν νεκρών και ζωήν του μέλλοντος αιώνος (από το Σύμβολο της Πίστεως).
'Απέραντη και απαρηγόρητη θα ήταν ή θλίψη μας για τούς αποβιώνοντας οικείους μας, εάν ο Κύριος δέ μας είχε δωρίσει αιώνια ζωή. Η ζωή μας θα ήταν άσκοπη εάν τελείωνε με το θάνατο. Ποίο όφελος θα είχαν τότε ή αρετή και οι καλές πράξεις; Σε τέτοια περίπτωση θα αποδεικνύονταν σωστοί όσοι λένε: «"Ας φάμε και ας πιούμε, γιατί αύριο θα πεθάνουμε!» Ο άνθρωπος, όμως, δημιουργήθηκε για νά ζήσει αιώνια, και ο Χριστός με την 'Ανάστασή του άνοιξε τις πύλες της Βασιλείας των ουρανών, της αιώνιας μακαριότητας για όσους έχουν πιστέψει σε Αυτόν και έχουν ζήσει σύμφωνα με τις εντολές Του. Η παρούσα ζωή μας είναι μία ετοιμασία για τη μελλοντική ζωή, προετοιμασία πού λήγε τον θάνατό μας. «'Απόκειται τοις ανθρώποις άπαξ αποθανείν. Μετά δέ τούτο κρίσης. (Προς Εβραίους 9,27). Τότε ο άνθρωπος εγκαταλείπει όλες τις εγκόσμιες φροντίδες. Το σώμα αποσυντίθεται, προκειμένου να εγερθεί εκ νέου κατά την γενική Ανάσταση.
ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΠΝΕΥΜΑΤΑ
'Αλλά όταν αφήνει το σώμα ή ψυχή βρίσκεται ανάμεσα σε αλλά πνεύματα, αγαθά και πονηρά. Συνήθως έχει την τάση να πρόσκειται σε εκείνα που ειναι περισσότερο συγγενή με αυτήν στο πνεύμα, και εάν όσο καιρό βρισκόταν στο σώμα τελούσε υπό την επιρροή ορισμένων εξ` αυτών, θα παραμένει εξαρτημένη από τα ίδια πνεύματα όταν απομακρυνθεί από το σώμα, όσο δυσάρεστη κι αν είναι τελικά η συνάντηση μαζί τους.
ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΔΥΟ ΗΜΕΡΕΣ ΜΕΤΑ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ
Για διάστημα δύο ήμερων ή ψυχή απολαύει σχετικής ελευθερίας και έχει δυνατότητα νά επισκεφθεί τόπους πού της ήταν προσφιλείς στο παρελθόν, αλλά την τρίτη ήμέρα μετακινείται σε άλλες σφαίρες.
ΤΑ ΤΕΛΩΝΙΑ
Την ώρα αυτή (την τρίτη ήμέρα), ή ψυχή διέρχεται από λεγεώνες πονηρών πνευμάτων πού παρεμποδίζουν την πορεία της και την κατηγορούν για διάφορες αμαρτίες, στις όποίες αυτά τά ίδια την είχαν παρασύρει.
Σύμφωνα με διάφορες θεϊκές αποκαλύψεις υπάρχουν είκοσι τέτοια εμπόδια, τά επονομαζόμενα «τελώνια», Σε καθένα από τά όποία περνά από δοκιμασία κάποια μορφή αμαρτίας ή ψυχή, αφού περάσει από ένα τελώνιο, συναντά το επόμενο, και μόνον αφού διέλθει επιτυχώς από όλα τά τελώνια μπορεί νά συνεχίσει την πορεία της χωρίς νά απορριφθεί βιαίως στη γέννα.
Το πόσο φοβεροί εΙναι αυτοί οί δαίμονες και τά τελώνιά τους φαίνεται ατό γεγονός ότι ή 'ιδια ή Παναγία, όταν πληροφορήθηκε από τον Αρχάγγελο Γαβριήλ τον επικείμενο θάνατό Της, ικέτευσε τον Υιό Της νά διασώσει την ψυχή Της από αυτούς τούς δαίμονες και, απαντώντας στην προσευχή Της, ο 'Ίδιος ο Κύριος Ιησούς Χριστός εμφανίστηκε από τούς ουρανούς για νά παραλάβει την ψυχή της Πάναγνου Μητρός Του και νά την οδηγήσει στους ουρανούς. Φοβερή ειναι, πράγματι, ή τρίτη ήμέρα για την ψυχή τού απελθόντος, και για το λόγο αυτό ή ψυχή έχει ιδιαίτερη ανάγκη τότε από προσευχές για τη σωτηρία της.
ΟΙ ΣΑΡΑΝΤΑ ΗΜΕΡΕΣ
Κατόπιν, έχοντας επιτυχώς διέλθει από τά τελώνια και υποκλιθεί βαθιά ενώπιον τού Θεού, ή ψυχή για διάστημα τριάντα επτά επιπλέον ήμερών επισκέπτεται τις ουράνιες κατοικίες και τις αβύσσους της κολάσεως, μη γνωρίζοντας ακόμα πού θα παραμείνει, και μόνον την τεσσαρακοστή ήμέρα καθορίζεται ή θέση στην οποία θα βρίσκεται μέχρι την ανάσταση των νεκρών.
Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΨΥΧΩΝ ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΤΕΛΙΚΗ ΚΡΙΣΗ
Μερικές ψυχές βρίσκονται (μετά τις σαράντα ήμέρες) σε μία κατάσταση πρόγευσης της αιώνιας αγαλλίασης και μακαριότητας, ενώ άλλες σε μία κατάσταση τρόμου εξαιτίας των αιώνιων μαρτυρίων τά όποια θα υποστούν πλήρως μετά την Τελική Κρίση. Μέχρι τότε εξακολουθεί νά υπάρχει δυνατότητα αλλαγής της κατάστασής τους, Ιδιαιτέρως μέσω της ύπέρ αυτών προσφοράς της Αναίμακτης Θυσίας (μνημόσυνο στη Θεία Λειτουργία), και παρομοίως μέσω άλλων προσευχών.
ΤΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΕΚΡΟΥΣ
Ό καθένας από εμάς πού επιθυμεί νά εκφράσει την αγάπη του για τούς νεκρούς και νά τούς βοηθήσει ουσιαστικά, μπορεί νά το επιτύχει προσευχόμενος υπέρ των ψυχών τους, και ειδικότερα μνημονεύοντας αυτούς στη Θεία Λειτουργία, όταν οί μερίδες πού τεμαχίζονται αποκόπτονται για ζώντες και νεκρούς αφήνονται νά πέσουν μέσα στό Αίμα του Κυρίου με τις λέξεις:
Απόπλυναν Κύριε τά αμαρτήματα των ενθάδε μνημονευθέντων δούλων σου τω Αιματί σου τω Άγίω πρεσβείες της Θεοτόκου και πάντων σου των Άγίων. Αμήν.»
Δέ μπορούμε νά κάνουμε τίποτε καλύτερο ή σπουδαιότερο για τούς νεκρούς από το νά προσευχόμαστε γι' αυτούς, προσφέροντάς τους μνημόσυνο στη Θεία Λειτουργία. Το έχουν πάντα ανάγκη, ειδικά κατά τη διάρκεια εκείνων των σαράντα ήμερών όπου ή ψυχή του απελθόντος πορεύεται πρός τις αιώνιες κατοικίες. το σώμα δεν αισθάνεται τίποτε τότε. Δε βλέπει τούς οικείους πού έχουν συγκεντρωθεί δέ μυρίζει το ευωδιαστό άρωμα των λουλουδιών, δεν ακούει τούς επικήδειους.
Η ψυχή όμως αισθάνεται τις προσφερόμενες υπέρ αυτής προσευχές και ειναι ευγνώμων στους ανθρώπους πού τις απευθύνουν και βρίσκεται πνευματικός κοντά τους.
Ω συγγενείς και αγαπημένοι του νεκρού!
Πράξετε γι' αυτούς ότι έχουν ανάγκη και ότι ειναι εντός της δικαιοδοσίας σας. Δώστε τά χρήματά σας όχι για νά καλλωπίσετε εξωτερικά το φέρετρο και το μνήμα, αλλά για νά βοηθήσετε όσους το χρειάζονται, εις μνήμην των αγαπημένων σας πού έφυγαν από τη ζωή, για νά ενισχύσετε εκκλησίες, στις όποίες προσφέρονται προσευχές ύπέρ αυτών.
Ελεήστε τους νεκρούς, φροντίστε για τις ψυχές τους. Μας περιμένει όλους ο ίδιος δρόμος, και όταν κι εμείς βρεθούμε εκεί πόσο πολύ θα ευχόμαστε νά μας θυμάται κάποιος στις προσευχές του! Αξίζει λοιπόν νά ελεήσουμε εμείς οί ίδιοι τούς νεκρούς.
Αμέσως αφού αναπαυθεί κάποιος, καλέστε ή ενημερώσετε έναν ιερέα, ώστε νά διαβάσει τις «Προσευχές για την αναχώρηση τής ψυχής», τις όποίες ή 'Εκκλησία έχει ορίσει νά διαβάζονται πάνω από όλους τούς Ορθόδοξους Χριστιανούς μετά το θάνατό τους.
Προσπαθήστε, ει δυνατόν, νά τελέσετε την κηδεία στην εκκλησία και νά αναγνώσετε το Ψαλτήρι πάνω από τον απελθόντα μέχρι την κηδεία. . Η κηδεία δε χρειάζεται νά ειναι περίτεχνη, αλλά πρέπει απαραιτήτως να ειναι πλήρης, χωρίς συντομεύσεις- την ώρα εκείνη μη σκεφτείτε τον εαυτό σας και την άνεση σας, αλλά τον απελθόντα, από τον όποίο χωρίζεστε διά παντός. 'Εάν υπάρχουν ταυτόχρονα και άλλοι, απελθόντες πού αναμένουν κηδεία στην εκκλησία, μην αρνηθείτε εάν σας προταθεί νά τελέσετε την κηδεία για όλους μαζί ειναι καλύτερο νά τελείται μία κηδεία για δύο ή περισσότερους απελθόντες ταυτόχρονα, όταν οι προσευχές όλων των παρευρισκομένων προσφιλών προσώπων θα ειναι ιδιαιτέρως ένθερμες, παρά νά τελούνται ξεχωριστές διαδοχικές κηδείες και νά συντομεύονται οι λειτουργίες εξ αιτίας έλλειψης χρόνου και ενέργειας αφού κάθε λέξη της προσευχής για τον αναπαυθέντα ειναι ότι μία σταγόνα νερό για το διψασμένο. Κανονίστε οπωσδήποτε εκείνη την ώρα τά σχετικά με την τέλεση σαρανταλείτουργου, δηλαδή καθημερινή μνημόνευση στη Θεία Λειτουργία σε όλη τη διάρκεια των σαράντα ήμερών.
Συνήθως στους ναούς όπου τελείται καθημερινά Θεία Λειτουργία, οί απελθόντες οι όποιοι έχουν κηδευτεί εκεί μνημονεύονται επί σαράντα και πλέον ήμέρες 'Εάν όμως ή κηδεία γίνει σε ναό που δεν τελείται καθημερινά Θεία Λειτουργία, τότε οι ίδιοι οι συγγενείς θα πρέπει νά φρovτίσoυν νά ζητήσουν την τέλεση Το"4Οήμερου μνημόσυνου οπουδήποτε τελούνται Θείες λειτoυργίες.
Παρομοίως είναι καλό νά στέλνουμε εισφορές για μνημόνευση των νεκρών σε μοναστήρια, όπως και στα Ιεροσόλυμα, όπου καθημερινά διεξάγεται προσευχή στους Αγίους Τόπους. Αλλά ή διαδικασία της 40ήμερης δέησης ύπέρ των νεκρών πρέπει νά ξεκινήσει αμέσως μετά το θάνατο, όταν η ψυχή έχει ιδιαίτερη ανάγκη βοηθείας από την προσευχή επομένως, θα πρέπει νά ξεκινούμε αυτό το μνημόσυνο στον κοντινότερο ναό όπου τελείται καθημερινώς Θεία Λειτουργία. Αξίζει λοιπόν να φροντίσουμε γι' αυτούς πού έφυγαν για τον άλλο κόσμο πριν από εμάς, προκειμένου νά κάνουμε ότι μπορούμε για τις ψυχές τους, ενθυμούμενοι ότι: «Μακάριοι οι ελεήμονες, ότι αυτοί θα ελεηθούν.»