Ευλόγησον... Να ΄ναι ευλογημένο!
Ο πιο συνηθισμένος χαιρετισμός, καθώς κάποιος επισκέπτεται ένα μοναστήρι της πατρίδος μας, είναι το «ευλόγησον», «ευλογείτε», «Ευλογείτε γερόντισσα την ευχή σας», «Να ΄ναι ευλογημένο Γέροντα», « Ευλόγησον, αδελφή, συγχώρεσέ με», «Είναι ευλογημένο αυτό, πάτερ;»
Τί σημαίνουν, όμως, όλα αυτά; είναι εκφράσεις τυπικές και στερεότυπες κουβέντες των καλογήρων και μόνο; Ποιά είναι η σημασία τους για τον απλό προσκυνητή, που δεν ζει στα βουνά και στις ερημιές, αλλά μέσα στη πόλη, στο χωριό, στο θόρυβο, στις μέριμνες, στο σχολείο, στην εργασία, στην οικογένεια, και θέλει να ωφεληθεί, να πάρει χάρη από το προσκύνημά του, να του μεταδώσουν οι μοναχοί ίσως κάτι απ΄αυτά που βιώνουν;
Τα μοναστήρια στον Ορθόδοξο Μοναχισμό δεν είναι ένας χώρος απλής συγκατοίκησης, αλλά, κατά το πρότυπο των αποστολικών κοινοτήτων, ένας τόπος ευχαριστίας, αθλήσεως, αγιασμού, μετανοίας, «όπου η καρδία και η ψυχή είναι μία και άπαντα κοινά. Όπου άνθρωποι απλοί, αλλά κεκλημένοι απο τον Θεό για την αγγελική ζωή του μοναχικού πολιτεύματος, προσπαθούν να κατακτήσουν την αγιότητα, να νεκρώσουν τον παλαιό άνθρωπο και τα πάθη του, για να οδηγηθούν στην εν Χριστώ ανακαίνιση, την ανάσταση, τη θέωση.
Αυτός βέβαια είναι ο σκοπός της ζωής όλων των ανθρώπων και όχι μόνο των μοναχών. Και κατορθώνεται με την εκπλήρωση του αγίου θελήματος του Θεού, το οποίο αποκαλύπτεται δι ενός προσώπου: στους μοναχούς δια του Γέροντος ή της Γερόντισσας, στους εν τω κόσμω αδελφούς δια του Ιερέως Πνευματικού.
«Ευλόγησον, πάτερ», έχει ανάγκη, λοιπόν, να πει ο σύγχρονος άνθρωπος. « Είμαι άνθρωπος έξυπνος, με πρωτοβουλίες, ανυπόμονος, δεν ταπεινώνομαι εύκολα, έχω πολλές γνώσεις, αλλά χρειάζομαι Πνευματικό, για να με καθοδηγήσει σε μια εποχή τραυματισμένη απο την αυτοπεποίθηση, τον αυταρχισμό, τα πολλά και παράνομα θελήματά της».
«Ευλόγησον, πάτερ! Υποτάσσομαι με ευλάβεια στην ευλογία σου, στη συμβουλή σου, γιατί αυτή με ελευθερώνει. Είμαι νέος, έμαθα να κινούμαι ελεύθερα στο θέλημά μου.Δεν ξέρω εγώ τί θα πει υπακοή και αυτά τα τί είναι ευλογημένο; αλλά μετά απο τόσους πειρασμούς και τόσα θανάσιμα τραύματα, που δέχτηκα από τον παγκόσμιο εχθρό διάβολο, κατάλαβα πως η κοσμική ελευθερία με οδήγησε στην πνευματική σκλαβιά. Μπέρδεψα τον δρόμο μου, κουράστηκα και νιώθω πια την ανάγκη να προφυλαχθώ από την ευλογία σου ,πάτερ.»
«Ευλόγησον, πάτερ» Γιατί εκείνοι που εμπιστεύονται με απλότυτα τον εαυτό τους στον Πνευματικό τους πατέρα, τονίζει ο μακάριστος π. Παίσιος, βαδίζουν ξεκούραστοι με πολλή σιγουριά, γιατί είναι φορτωμένοι στις πλάτες του Γέροντα, σκεπάζονται με τη χάρη του Θεού και φωτίζονται, επειδή ταπεινώνονται, και χαρούμενοι φτάνουν στον Παράδεισο.
«Ευλόγησον, πάτερ!» «Να ΄ναι ευλογημένο πάτερ!» «Κρατάω στην καρδιά μου τα λόγια του Πατρός μου. Είναι δύσκολο να είμαι απλός , υπάκουος και όχι περίεργος , ευκολοσκανδάλιστος και απαιτητικός. Γνωρίζω ότι η μεγαλύτερη επιτυχία του πονηρού είναι πως να χαλάσει λίγο τον λογισμό μου εναντίον του Γέροντά μου.» (π.Παίσιος). Πολύτιμες εδώ είναι οι συμβουλές του μακαριστού π. Σωφρονίου του Essex: «Να λέτε ευλογείτε. Μην αρνείσθε έστω και εαν δεν σας αρέσει (αυτό που σας λέγουν να κάνετε). Προσπαθήστε να αποφεύγετε την απροθυμία, αλλά με χαρά και απλότητα να εκπληρώνεται κατά το μέτρο των δυνάμεών σασκάθε αίτημα. Εάν ενεργείτε έτσι, τότε θα είστε ευάρεστοι και στον Θεό και στους ανθρώπους και θα γνωρίσετε την αληθινή ταπείνωση και πραότητα. Η οδός που σας υποδεικνύεται είναι υψηλή, είναι η τελεία οδός. Έτσι διατηρούμε, όσον είναι δυνατόν, τον νου μας ελεύθερο απο διαλογισμούς για τα πράγματα αυτού του κόσμου... και την καρδιά ελεύθερη απο προσκολλήσεις.»
«Ευλόγησον!» με αυτο το εσωτερικό φρόνημα «κινούμαστε στον ουράνιο χώρο της δοξολογίας» (π.Παίσιος) και σιγά σιγλα δεχόμαστε με χαρά ακόμα και τις δοκιμασίες της ζωής. Τότε ο Άγιος Θεός μας ευλογεί και με τα δυο χέρια, όπως έλεγε ένα Αγιορείτης Γέροντας, διότι έτσι μιμούμαστε τον ίδιο τον Χριστό, που ήλθε στον κόσμο, για να κάνει όχι το θέλημα το δικό Του, αλλά το θέλημα του πέμψαντος Πατρός. Τότε γινόμαστε πρόσωπα καινά, αναστημένα, που δεν ζούμε πια ως άτομα για τον εαυτό μας , αλλά ως γνήσιοι «παγκόσμιοι» και «οικουμενικοί» άνθρωποι, αντλώντας τη χαρά από την κοινωνία των αδελφών μας και πάσχοντας για τη σωτηρία ολόκληρου του κόσμου!
Ο πιο συνηθισμένος χαιρετισμός, καθώς κάποιος επισκέπτεται ένα μοναστήρι της πατρίδος μας, είναι το «ευλόγησον», «ευλογείτε», «Ευλογείτε γερόντισσα την ευχή σας», «Να ΄ναι ευλογημένο Γέροντα», « Ευλόγησον, αδελφή, συγχώρεσέ με», «Είναι ευλογημένο αυτό, πάτερ;»
Τί σημαίνουν, όμως, όλα αυτά; είναι εκφράσεις τυπικές και στερεότυπες κουβέντες των καλογήρων και μόνο; Ποιά είναι η σημασία τους για τον απλό προσκυνητή, που δεν ζει στα βουνά και στις ερημιές, αλλά μέσα στη πόλη, στο χωριό, στο θόρυβο, στις μέριμνες, στο σχολείο, στην εργασία, στην οικογένεια, και θέλει να ωφεληθεί, να πάρει χάρη από το προσκύνημά του, να του μεταδώσουν οι μοναχοί ίσως κάτι απ΄αυτά που βιώνουν;
Τα μοναστήρια στον Ορθόδοξο Μοναχισμό δεν είναι ένας χώρος απλής συγκατοίκησης, αλλά, κατά το πρότυπο των αποστολικών κοινοτήτων, ένας τόπος ευχαριστίας, αθλήσεως, αγιασμού, μετανοίας, «όπου η καρδία και η ψυχή είναι μία και άπαντα κοινά. Όπου άνθρωποι απλοί, αλλά κεκλημένοι απο τον Θεό για την αγγελική ζωή του μοναχικού πολιτεύματος, προσπαθούν να κατακτήσουν την αγιότητα, να νεκρώσουν τον παλαιό άνθρωπο και τα πάθη του, για να οδηγηθούν στην εν Χριστώ ανακαίνιση, την ανάσταση, τη θέωση.
Αυτός βέβαια είναι ο σκοπός της ζωής όλων των ανθρώπων και όχι μόνο των μοναχών. Και κατορθώνεται με την εκπλήρωση του αγίου θελήματος του Θεού, το οποίο αποκαλύπτεται δι ενός προσώπου: στους μοναχούς δια του Γέροντος ή της Γερόντισσας, στους εν τω κόσμω αδελφούς δια του Ιερέως Πνευματικού.
«Ευλόγησον, πάτερ», έχει ανάγκη, λοιπόν, να πει ο σύγχρονος άνθρωπος. « Είμαι άνθρωπος έξυπνος, με πρωτοβουλίες, ανυπόμονος, δεν ταπεινώνομαι εύκολα, έχω πολλές γνώσεις, αλλά χρειάζομαι Πνευματικό, για να με καθοδηγήσει σε μια εποχή τραυματισμένη απο την αυτοπεποίθηση, τον αυταρχισμό, τα πολλά και παράνομα θελήματά της».
«Ευλόγησον, πάτερ! Υποτάσσομαι με ευλάβεια στην ευλογία σου, στη συμβουλή σου, γιατί αυτή με ελευθερώνει. Είμαι νέος, έμαθα να κινούμαι ελεύθερα στο θέλημά μου.Δεν ξέρω εγώ τί θα πει υπακοή και αυτά τα τί είναι ευλογημένο; αλλά μετά απο τόσους πειρασμούς και τόσα θανάσιμα τραύματα, που δέχτηκα από τον παγκόσμιο εχθρό διάβολο, κατάλαβα πως η κοσμική ελευθερία με οδήγησε στην πνευματική σκλαβιά. Μπέρδεψα τον δρόμο μου, κουράστηκα και νιώθω πια την ανάγκη να προφυλαχθώ από την ευλογία σου ,πάτερ.»
«Ευλόγησον, πάτερ» Γιατί εκείνοι που εμπιστεύονται με απλότυτα τον εαυτό τους στον Πνευματικό τους πατέρα, τονίζει ο μακάριστος π. Παίσιος, βαδίζουν ξεκούραστοι με πολλή σιγουριά, γιατί είναι φορτωμένοι στις πλάτες του Γέροντα, σκεπάζονται με τη χάρη του Θεού και φωτίζονται, επειδή ταπεινώνονται, και χαρούμενοι φτάνουν στον Παράδεισο.
«Ευλόγησον, πάτερ!» «Να ΄ναι ευλογημένο πάτερ!» «Κρατάω στην καρδιά μου τα λόγια του Πατρός μου. Είναι δύσκολο να είμαι απλός , υπάκουος και όχι περίεργος , ευκολοσκανδάλιστος και απαιτητικός. Γνωρίζω ότι η μεγαλύτερη επιτυχία του πονηρού είναι πως να χαλάσει λίγο τον λογισμό μου εναντίον του Γέροντά μου.» (π.Παίσιος). Πολύτιμες εδώ είναι οι συμβουλές του μακαριστού π. Σωφρονίου του Essex: «Να λέτε ευλογείτε. Μην αρνείσθε έστω και εαν δεν σας αρέσει (αυτό που σας λέγουν να κάνετε). Προσπαθήστε να αποφεύγετε την απροθυμία, αλλά με χαρά και απλότητα να εκπληρώνεται κατά το μέτρο των δυνάμεών σασκάθε αίτημα. Εάν ενεργείτε έτσι, τότε θα είστε ευάρεστοι και στον Θεό και στους ανθρώπους και θα γνωρίσετε την αληθινή ταπείνωση και πραότητα. Η οδός που σας υποδεικνύεται είναι υψηλή, είναι η τελεία οδός. Έτσι διατηρούμε, όσον είναι δυνατόν, τον νου μας ελεύθερο απο διαλογισμούς για τα πράγματα αυτού του κόσμου... και την καρδιά ελεύθερη απο προσκολλήσεις.»
«Ευλόγησον!» με αυτο το εσωτερικό φρόνημα «κινούμαστε στον ουράνιο χώρο της δοξολογίας» (π.Παίσιος) και σιγά σιγλα δεχόμαστε με χαρά ακόμα και τις δοκιμασίες της ζωής. Τότε ο Άγιος Θεός μας ευλογεί και με τα δυο χέρια, όπως έλεγε ένα Αγιορείτης Γέροντας, διότι έτσι μιμούμαστε τον ίδιο τον Χριστό, που ήλθε στον κόσμο, για να κάνει όχι το θέλημα το δικό Του, αλλά το θέλημα του πέμψαντος Πατρός. Τότε γινόμαστε πρόσωπα καινά, αναστημένα, που δεν ζούμε πια ως άτομα για τον εαυτό μας , αλλά ως γνήσιοι «παγκόσμιοι» και «οικουμενικοί» άνθρωποι, αντλώντας τη χαρά από την κοινωνία των αδελφών μας και πάσχοντας για τη σωτηρία ολόκληρου του κόσμου!
Ο αληθινός χριστιανός έχει τρία γνωρίσματα:
1. Διαβάζει τον Λόγο του Θεού (Αγία Γραφή).
2. Τον εφαρμόζει στη ζωή του.
3. Φροντίζει να τον διαδίδει για να σώζονται και οι άλλοι και να γίνονται κοινωνοί του θαύματος που έζησε.
